Asr Suresi Tefsiri

Asr suresi tefsiri,

Asr Suresi Tefsiri - Sevdiklerimize Nasıl Yardım Edebiliriz?


Allah (a.v.c.) imanımızı nasıl kurtarabileceğimizi ve çevremizdeki insanlara nasıl yardım edebileceğimizi, bu yardım ve davet şeklini Asr Suresinde muhteşem bir dille kullarına bildiriyor.


Şimdi boğulduğunuzu hayal edin ve baygın olduğunuzu. Boğuluyorsunuz ve baygınsınız. Çok zamanınız var mıdır? Yoktur. Yani zamanınız azalıyor.


Arapça'da biten zamana ASR denir. Sonu olan, biten, azalan zamana, el-asr denir. Günün sonunda, gün biterken asr namazının vakti(ikindi namazı).


Asr ''asiyr'' kelimesinden gelir; sıkılınca çıkan su/öz, zamanın sıkılmışçasına çıkması, elinizden gitmesi demek. Mesela ''asere sevbe'' ıslak bir kumaşı sıkıp suyu akıtmak demek. Asara kelimesinin kullanımları böyle.


O zaman; boğuluyorsunuz, baygınsınız ve zamanınız bitiyor. Böyle bir durumda olsanız hayatta kalabilmek için yapacağınız ilk şey ne olurdu? Uyanmak! Yapmanız gereken ilk şey bu.


Eğer kurtulmayı umuyorsanız, orada öylece baygın bir şekilde kalamazsınız, bu sonunuz olur, ilk koşul; uyanmanız lazım. Eğer o anda en muhteşem rüyayı bile görüyor olsanız, rüyanızda çok başarılı birisiniz.. Hani araba reklamlarında olduğu gibi bir tarafında tepelerden geçen bir yol, diğer tarafında bir nehir akıyor, yolda üstü açık Ferrariniz ile gidiyorsunuz, hayattan zevk alıyorsunuz.. Ama sonra uyandığınızda ne fark ediyorsunuz? Boğuluyorsunuz. suyun altındasınız. Yani İlk şartınız uyanacaksınız. Uyandığınızda ise, ''off, bu maalesef gerçek, oysa çok da güzel bir rüya görüyordum, geri uyumalıyım'' dersiniz. Bunu yaparsanız nasıl bir insansınız demek? Çılgının teki veya gerçeği kabullenmeye cesaret edemeyen biri.


Gerçeğin çok zor olduğunu düşündükleri için, uyanmış iken geri uyudular. Eğer bu kişi boğulursa kendisinden başka birini suçlamaya hakkı var mı? Uyanmış iken geri uyuyan, hani hiç uyanmamış olsa neyse. Uyanmış iken ''Bu hiç de iyi değil'' deyip tekrar uyuyanın, kendisinden başka suçlayacak kimsesi yok. Tamam hadi uyandı, off ne berbat bir durumdayım dedi. Şimdi ne yapabilir? Yüzmeli, yüzmeyi bilmiyorsa bile kendini yukarı çekebilecek her türlü hareketleri yapar, vücudundaki her kası kullanır. Kendisini yukarı kaldıracak hareketleri fark edince sadece onları yapar ve aşağı çekecek harekeleri yapmaz.


Birincisi uyanacaksınız, sonra yüzeceksiniz, sizi yukarı kaldırabilecek bir şeyler yapacaksınız. Sonunda yüzeye çıktığınızda nefes almaya çalışırken, hemen geri aşağı çekildiniz. Bir bakıyorsunuz, inanamayacaksınız, kuzeniniz ayağınızdan size zincirli ve bu yüzden aşağı çekildiniz, yine boğuluyorsunuz uyuyan kuzeniniz yüzünden. Peki şimdi ne yapacaksınız, onu uyandırmalısınız. Onu kendisi için uyandırıyorsunuz. Aslında belki onun için bile değil, belki kuzeninizi seviyorsunuzdur bile,  ama olay şu ki onu uyandırmalısınız, çünkü onu uyandıramazsan sende boğulacaksın. Ve uyandırıyorsunuz, ''Heey! çok güzel bir rüya gördüm, ferrari sürüyordum, sense beni boşuna kaldırıyorsun, ben geri uyuyacağım, banane'' diyor. Ona tamam her neyse, zaten seni sevmiyordum, ne halin varsa gör diyebilir misiniz?


Geri uykuya dalarsa, ''Hayır, uyan, gitmeliyiz! Hadi'' dersiniz, ''Vazgeçemezsin, gerçeği inkar edemezsin'' dersiniz ve onu uyandırana kadar uğraşırsın. Ve sonunda uyandırdınız; ''Tamam ne yapacağız'' dedi. -Birlikte yüzelim. Yüzeye çıkıyorsunuz ve bu sefer ikinizde büyük anneniz, halanız, teyzeniz, komşunuz, oğlunuz, kızınız.. yüzünden aşağı çekiliyorsunuz ve süreç devam ediyor.


Bu insanların hayatta kalmalarını sağlayan 4 bölümlük bir süreç var; önce uyanmalı, sonra yüzmeye çalışılmalı, sonrada bağlı oldukları diğer insanlara bu gerçeği anlatmalılar. ''Gerçek bu, hadi gidiyoruz, gidiyoruz.'' ve yorulsalar bile veya sonunda birisi, ''off, aynı şeyi tekrar tekrar yapıyoruz ve daha fazla yapabileceğimi sanmıyorum'' dese bile. ve diğeri, ''hayır, hep birlikte hayatta kalacağız, yapmalısın. Hadi gidiyoruz, gidiyoruz, devam et demeli.


Şu filmleri bilirsiniz; birilerinden kaçarlar, bir tanesi ''devam edemeyeceğim'' der, diğeri de ''hayır, bunu yapabiliriz, devam et, devam et!'' der, ve koşar koşamayacağını düşünse bile. Birlikte uğraşırlar, çünkü kurtuluşları birbirlerine bağlıdır.


Allah surenin sonunda ne diyor?


1- Vel asr: And olsun zamana(zaman tükeniyor)

2- innel insane le fi husr: insanlar hüsrandadır.

3- İllellezine amenu: İman edenler hariç.

Neye iman edenler? Allah bu ayette imanın şartlarından bahsetmiyor, oysa iman bu şartları içeriyor (Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere).


Bu surenin bağlamında insanların inanması gereken ilk şey ne? Hüsranda oldukları(Boğuluyor oldukları).


Eğer buna inanırlarsa, imanlarını sağlamlaştırırlarsa, zaten yüzerler, kendilerini yukarı kaldıracak hareketler yapacaklar. Allah bunu nasıl anlatıyor:


İyi şeyler (amel) yapanlar. Durumu düzeltmek için bir şeyler yapanlar. Burada salihat kelimesi bir sıfat, ve asıl manası bir şeyleri düzelten anlamında. yani durumu düzeltecek bir şeyler yapmak; yüzmek gibi... Ama diğer insanlara bağlı oldukları için başka ne yapmaları gerek? Birbirlerine hakkı söylemeleri gerek.. Doğruyu söyleseler bile onu uyandıramadılar, tekrar tekrar.. Gerçek bu demeliler tekrar tekrar. Çünkü onları geçici bir zaman için; 20, 30, 40 dakika süresince uyandırsanız bile sonra geri uykuya dalarlar, yine boğulmaya başlarlar, sen onları uyandırırsın, sonra tekrar uyurlar, sonra tekrar uyandırırsın. İşte bu hakkı söylemek.


Artık bunu yapmaktan yorulabilirsin, tahammülün bitebilir. Bu yüzden Allah sureye ''ve tevesav bis sabr'= ve sabrı tavsiye edenler'' i ekliyor.


Sabr: kararlılık, sebat, azim, sabr demek. ''Bunu yapmaya devam etmelisin, çünkü kurtuluşun buna bağlı'' sonunda bunların hepsini yapar ama sabretmez isen ve sabırlı olmasını istemezsen, bırakırsan boğulursun.


Yani imanın olsa, iyi ameller işlesen, hakkı söylesen ama sabrın yoksa yine boğuluyorsun. Yani hayatta kalmak için bütün 4 koşulu yerine getirmelisin.


Hepsi gerekli kriter, o yüzden aralarında ''ve'' var.


Hepsinin arasındaki mantıklı bağı görebiliyorsunuz değil mi? Hepsi bu surede çok açık bir şekilde ifade edilmekte..

Faydalı olmak dileğiyle. Allah bizleri, iman eden, iyi işler (amel) yapan, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye eden kullarından eylesin..